Obserwacje

Zaproszenie do obserwacji częściowego zaćmienia Słońca - 25 października 2022

25 października 2022 roku, we wtorek, przy bezchmurnej pogodzie będziemy mogli obserwować częściowe zaćmienie Słońca. Momenty poszczególnych kontaktów zależą od miejsca obserwacji. Poniżej momenty zjawiska dla Rozdrażewa i okolicy:
- pierwszy kontakt 11:12:20, wysokość Słońca 23.7 st.
- maksimum zaćmienia 12:19:14, wysokość Słońca 26.0 st.
- ostatni kontakt 13:27:06, wysokość Słońca 25.0 st.

Prosimy o szczególną ostrożność podczas obserwacji! Nie należy patrzeć gołym okiem na Słońce, a tym bardziej przez urządzenia optyczne. Używajmy specjalnej folii mylarowej lub np. maski spawalniczej.

Oprac. Ireneusz Włodarczyk

Zaproszenie do obserwacji zakrycia gwiazdy przez Księżyc - 10 lipca 2022

Ciekawe zakrycie gwiazdy omi Sco przez Księżyc, widoczne w Rozdrażewie i najbliższej okolicy, nastąpi w niedzielę 10 lipca 2022 r. około godz. 23:00, a wyjście gwiazdy spoza tarczy Księżyca około 23:54 czasu letniego. Ta słabiej świecąca gwiazda to SAO 184337. Proszę zaobserwować dokładny moment zakrycia i odkrycia gwiazdy przez Księżyc.
Oby pogoda dopisała!
Wyniki obserwacji będą podane na stronie RO PTMA. Skorzystałem z programu Guide.
Możliwe nagrody.

Oprac. Ireneusz Włodarczyk

Odszukajmy na niebie międzynarodową stację kosmiczną i Merkurego - 26 stycznia 2021

26 stycznia, wtorek, godz. 17, południowo-zachodni horyzont, przy bezchmurnej pogodzie, możemy zaobserwować podnoszącą się nad horyzontem międzynarodową stację kosmiczną ISS. Jest to bardzo jasny obiekt, doskonale widoczny gołym okiem, przemieszczający się na wschód. W jego pobliżu możemy zaobserwować Merkurego, obiekt znacznie słabszy. Jeśli go zaobserwujemy będziemy pod tym względem lepsi od Mikołaja Kopernika, który w swoim dziele o Obrotach pisał, że niestety nie mógł go zaobserwować. Jedną z przyczyn mogło być to, że obserwacje wykonywał z Fromborka, już wtedy zasłaniającego w części horyzont. Poszukajmy więc dobrze odsłoniętego południowo-zachodniego horyzontu. Spróbujmy wykonać obserwacje fotograficzne np. smartfonem lub wystarczą obserwacje gołym okiem.
Udanych łowów!

Z astronomicznym pozdrowieniem,
Ireneusz Włodarczyk
PTMA Rozdrażew

Planetoida Apophis na kursie kolizyjnym z Ziemią - listopad 2020

W dniach 4-6 listopada br. odbyła się zdalnie konferencja naukowa poświęcona potencjalnie niebezpiecznej planetoidzie Apophis:
https://www.hou.usra.edu/meetings/apophis2020/abstracts/

Brało w niej udział ponad 250 uczestników z całego świata, z których 60-ciu wygłosiło referaty, w tym autor niniejszej informacji.
Tytuł mojego referatu to:
POSSIBLE IMPACTS OF THE ASTEROID (99942) APOPHIS.

Z moich obliczeń wynika, że najbliższe najbardziej prawdopodobne jest zderzenie tej planetoidy z Ziemią w 2069 r. Przyszłe obserwacje pomogą udokładnić orbitę Apophis. W szczególności czekamy na jej zbliżenie z Ziemią 13 kwietnia 2029 r. w odległości około 38000 km. Będzie wtedy widoczna gołym okiem jako słabo świecący obiekt. Obliczenia wykonałem w oparciu o 4523 optyczne obserwacje oraz 46 radarowe z okresu 2004 03 15.10789 - 2020 06 08.18194
(https://minorplanetcenter.net/iau//mpc.html).

Korzystałem z programu komputerowego OrbFit v. 5.0.5, v.5.0.6. Uwzględniłem oprócz oddziaływań grawitacyjnych tzw. niegrawitacyjne perturbacje. Jeśli wielkość tzw. parametru A2<0 to najbliższe potencjalne zderzenie Apophis z Ziemią będzie w 2069 roku. W 2029 r. istnieje możliwość obserwacji tej planetoidy nawet gołym okiem! Będzie wtedy odległa od Ziemi o około 38000 km, a więc w odległości bliskiej satelitom geostacjonarnym.

Z astronomicznym pozdrowieniem,
Ireneusz Włodarczyk

Kalendarz Imprez RO PTMA na wakacje 2019 r.

Nowy cykl aktywności słonecznej - kwiecień 2018

Zapraszamy do przeczytania artykułu dotyczącego nowego cyklu aktywności słonecznej zamieszonego na stronie Zakładu Fizyki Słońca CBK PAN.

Link do artykułu:
www.cbk.waw.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=833:pierwsza-obserwacja-nowego-cyklu-aktywnoci-sonecznej&catid=2:aktualnoci&Itemid=91

Sprawozdanie z obserwacji zakrycia Aldebarana przez Księżyc - 23.02.2018

Przedstawiciele kół naukowych działających w Szkole Podstawowej w Rozdrażewie oraz w Szkole Podstawowej w Nowej Wsi przeprowadzili udane obserwacje zakrycia i odkrycia gwiazdy Aldebarana przez Księżyc.

Obserwacje wykonywali 23 lutego w godz. 17:00-19:15 na dziedzińcu Szkoły Podstawowej w Rozdrażewie pod okiem dra inż. Krzysztofa Brody i opiekunki koła mgr Hanny Kowalskiej oraz mgr Grażyny Stachowicz dyrektora Szkoły Podstawowej w Nowej Wsi.

Zamiejscowo obserwacje wykonywali też członkowie koła naukowego w Szkole Podstawowej nr 3 z Oddziałami Integracyjnymi im. Jana Pawła w Krotoszynie pod opieką mgr Marioli Kaźmierczak dyrektora wspomnianej Szkoły. Nad całością obserwacji czuwał dr Ireneusz Włodarczyk, prezes Rozdrażewskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii w Rozdrażewie.

Obserwacje prowadziliśmy przy pomocy odpowiedniego do tego celu teleskopu Virtuoso i lornetek. Mieliśmy piękną prawie bezchmurną pogodę choć było zimno, ok. –7ºC. Na początku dr Ireneusz Włodarczyk omówił warunki obserwacji zakrycia i odkrycia Aldebarana przez Księżyc. Z kolei przeszliśmy na dziedziniec Szkoły by prześledzić oba zjawiska astronomiczne. Zakrycie Aldebarana obserwowaliśmy w zespole kilkuosobowym i różnymi przyrządami astronomicznymi, stąd duże różnice w ocenie momentu zakrycia Aldebarana. Ale nastąpiło to w godz. 18:03:30 do 18:05:19, kiedy już na 100% gwiazdy nie było widać. Odczekaliśmy jeszcze godzinę by zaobserwować wyjście Aldebarana zza tarczy Księżyca, co zaobserwowaliśmy ok. 19:05:38. W tym przypadku obserwacja była utrudniona przez jasno świecący brzeg tarczy Księżyca. Później w nocy zaczął padać śnieg.

Obserwacje wykonywali też mieszkańcy Rozdrażewa, Nowej Wsi i Krotoszyna. Okazało się, że bezchmurne niebo było też w Kaliszu, skąd prowadzono wiele obserwacji zakrycia. Natomiast m.in. w Warszawie Księżyc był zamglony.

Warto zauważyć, że obserwacja zakrycia tak jasnej gwiazdy jak Aldebaran była możliwa gołym okiem. Stąd mogliśmy nawiązać do obserwacji zakrycia Aldebarana przez Księżyc 9 marca 1497 r. przez Mikołaja Kopernika, wówczas 24 letniego młodzieńca. Oczywiście Kopernik nie miał lunety i obserwował zakrycie gołym okiem.
W ten sposób poszliśmy śladem Kopernika!

Oprac. dr Ireneusz Włodarczyk
Fot. mgr Hanna Kowalska

 

Przeloty stacji ISS nad Polską w drugiej połowie maja 2017 r.

Widoczność przelotów Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) na niebie nad Polską będzie się w kolejnych dniach maja nieco poprawiać pod względem godziny, o której możemy takie przeloty dostrzec. Na razie są to godziny typu 1, 2, czy 3 w nocy, ale pod koniec maja wystąpią już przeloty około godz. 22. Prezentujemy tabelkę z momentami widocznych przelotów na najbliższe dwa tygodnie.

Dniami ze szczególnie licznymi okazjami do zobaczenia na niebie stacji kosmicznej będą 24 maja i 26 maja - po pięć szans i do tego bardzo jasne (-4 mag) przeloty około północy (24 maja o godz. 00:22, a 26 maja o godz. 23:22). Przelot widoczny o najwcześniejszej wieczornej porze zacznie się 30 maja o godz. 21:29.

Wzorem poprzednich miesięcy, przedstawiamy tabelkę z momentami widocznych przelotów stacji ISS dla obserwatora znajdującego się w Warszawie. W przypadku innych miejscowości, jasność, wysokość nad horyzontem i momenty dostrzeżenia stacji mogą się różnić. Dane dla swojej miejscowości najlepiej sprawdzić na stronie internetowej Heavens Above. Można także zainstalować na swoim telefonie komórkowym jedną z aplikacji mobilnych, która na dodatek przypomni nam na kilka minut przed przelotem, że możemy zobaczyć ISS lub innego satelitę. Oto nazwy kilku z takich aplikacji: Heavens Above, ISS Detector i inne.

Pobierz cały artykuł w formacie pdf.

Uderzenie obiektu WT1190F w Ziemię - 13.11.2015

WT1190F (9U01FF6, UDA34A3 lub UW8551D) to mały tymczasowy satelita Ziemi, uważany za kosmicznych śmieć, który zderzy się z Ziemią 13 listopada 2015. Po raz pierwszy obiekt został odkryty 18 lutego 2013 r. przez Catalina Sky Survey. Następnie został zgubiony oraz ponownie dostrzeżony 29 listopada 2013 r. Ponownie odkryto go 3 października 2015 r., a obiekt został szybko zidentyfikowany jako ten sam - zaobserowowany już wcześniej dwukrotnie, przez ten sam zespół, którzy podzielił się informacjami na temat obiektu przez amerykańską Minor Planet Centre (MPC), oficjalnym repozytorium Międzynarodowej Unii Astronomicznej zajmującym się wykrywaniem asteroidów w Systemie Słonecznym. Wczesne obliczenia orbity pokazały, że obiekt okrążał Ziemię na bardzo eliptycznej orbicie, rozciągającej się od pierścienia satelit geosynchronicznych do prawie dwukrotnej odległości Ziemia-Księżyc. Jest to również prawdopodobnie ten sam obiekt znany jako 9U01FF6, posiadający podobna orbitę i odkryty 26 października 2009 r.

WT1190F okrążał Ziemię jako tymczasowy satelity od połowy 2009 roku (znany jako UWAIS), jeśli nie dłużej. Chociaż nie został zidentyfikowany jako żaden ze znanych sztucznych satelitów, to jego szacowana gęstość na poziomie 0,1 g/cm, jest dużo mniejsza niż można by oczekiwać od obiektu naturalnego pochodzenia. Stąd astronomowie z Europejskiej Agencji Kosmicznej doszli do wniosku, że obiekt jest najprawdopodobniej jakiegos rodzaju zbiornikiem paliwa.

Po kilku obserwacjach astronomowie ESA stwierdzili, że obiekt uderzy w Ziemię w dniu 13 listopada 2015 roku około 06:20 UTC (11:50 czasu lokalnego)(ok. 07:20 czasu polskiego), na południe od Sri Lanki. Ze względu na niewielkie rozmiary obiektu przewiduje się, że w większej części lub w całości spłonie w atmosferze zanim nastąpi uderzenie i będzie widoczny jako jasna kula ognia.

Informacje podane za stroną en.wikipedia.org/wiki/WT1190F

Zachęcamy do obejrzenia krótkiego filmu na temat obiektu >> http://onet.tv/i/dowiedzsie/nieznany-obiekt-kosmiczny-ma-zderzyc-sie-ziemia/b4e3mr.

Przelot bolidu - 31.10.2015

Podajemy za Pracownią Komet i Meteorów >> www.pkim.org

Wieczorem, 31 października o godzinie 19:05 czasu polskiego, niebo nad Polską rozświetlił potężny, zielonkawy bolid o jasności około -15 magnitudo. Wczesna godzina, bezchmurne niebo oraz obchodzone święta spowodowały, że o zjawisku alarmowało bardzo dużo ludzi z całego kraju. W sieci z minuty na minutę przybywało zdjęć, zapisów z kamer samochodowych oraz opisów przelotu bolidu przez naocznych świadków.

Wstępne wyniki

Bolid z 31.10.2015 z godziny 18:05 czasu uniwersalnego (UT) był jednym z największych zjawisk zarejestrowanych przez Polską Sieć Bolidową. Porównywalnym pod względem jasności i parametrów wydaje się być tylko bolid Kościerzyna z 31 maja 2009 roku. Bolid PF20151031 "Okonek" osiągnął jasność wstepnie ocenianą na około -15 magnitudo. Był to bolid kometarny, pochodzący z roju Taurydów Południowych (STA). Zjawisko rozpoczęło się na wysokości 111 km nieco na wschód od miejscowości Tuchola. Bolid przemieszczając się na zachód z prędkością około 31km/s w krótkim czasie osiągnął jasność maksymalną około -15 magnitudo. Punkt o maksymalnej jasności znajdował się w pobliżu miejscowości Okonek, na wysokości 81km. Podczas rozbłysku bolid rozświetlił niebo praktycznie nad całą Europą Środkową. W rozbłysku bolid utracił znaczną część swojej masy tym niemniej znacząca jej część przetrwała fragmentację i kontynuowała dalszy lot osiągając ostatecznie wysokość 56km. Po przelocie bolidu słyszalne były efekty dźwiękowe w postaci stłumionych grzmotów. Ślad po przelocie bolidu utrzymywał się przez nieomal godzinę. Zjawisko z godziny 18:05 UT było obserwowane przez osoby licznie zgromadzone tego dnia na cmentarzach. Jeden z najlepszych zapisów fotograficznych bolidu powstał przy próbie fotografowania nagrobków przy długim czasie ekspozycji. Aleksander i Grzegorz Zielenieccy z Czernic Borowych sfotografowali nie tylko zjawisko bolidu ale też utrzymujący się dość długo wyraźny ślad bolidowy. Zjawisko to wpisuje się w trwające obecnie maksimum roju Taurydów o podwyższonej aktywności bolidowej. Maksimum to potwierdza dziesięcioletnią okresowość roju wskazywaną przez Davida Ashera. Prócz bolidu z godziny 18:05 zarejestrowano też kilka innych jasnych Taurydów, między innymi w 4 godziny po opisywanym zjawisku nad Polską pojawił się Tauryd o jasności porównywalnej z Księżycem w pełni. W ciągu najbliższych dwóch lub trzech nocy nad Polską mogą pojawić kolejne potężne zjawiska z roju Taurydów.

Powiązanie ze spadkami meteorytów

Wykluczone jest jakiekolwiek powiązanie bolidu PF20151031 z rzekomym meteorytem odnalezionym 31.10.2015 roku na Dolnym Śląsku. Taurydy są zjawiskami pochodzenia kometarnego, materia ulegająca ablacji jest bardzo porowata i wrażliwa mechanicznie, ulega błyskawicznemu odparowaniu na dużej wysokości. Co więcej odległość pomiędzy końcowym punktem bolidu a wskazywanym miejscem odnalezienia opisywanych obiektów jest ogromna i wyklucza jakiekolwiek powiązanie, zupełnie niezgodny jest też kierunek lotu. Próbę powiązania zjawiska z upadkiem meteorytu można porównać do próby powiązania kawałka gumy odnalezionego we Wrocławiu z eksplozją opony w pobliżu Szczecina.

Aktualna jakość danych

Parametry bolidu obliczone zostały na podstawie jednej obserwacji fotograficznej i 6 obserwacji wideo uzyskanych za pomocą kamer sieci PFN. Są to wyniki obarczone pewną niepewnością, po zebraniu wszelkich dostępnych danych obliczenia zostaną powtórzone. Przedstawiony opis wystarczający jest jednak do nakreślenia podstawowych cech zjawiska z 31.10.2015 roku.

Zachęcamy do odwiedzenia strony >> www.pkim.org, aby zapoznać się z obserwacjami meteorów.

Komunikat obserwacyjny - Marian Głuszek

Dnia 3 maja 2015 roku ok. godziny 3:37 (czas warszawski) patrząc z północno - zachodniej części Łańcuta (skrzyżowanie ul. Kraszewskiego i Kardynała) w oknie mojego domu zwróconym na południowo - wschodnią część bezchmurnego nieba, pod kątem sin 1/3 widziałem przelot nadzwyczajnego bolidu o szerokości głowicy więcej jak pół tarczy księżyca i długości trójkątnej, grubej smugi prawie na 4 tarcze naszego satelity. Zjawisko trwało dwie do trzy sekundy na przestrzeni okna, o szerokości 120 cm i przebiegało powoli, prawie równolegle do horyzontu. Czy może był to rosyjski statek zaopatrzeniowy? Proszę o sprawdzenie i powiadomienie mnie.

Pozdrawiam - Marian Głuszek

Pierwsze kroki w astronomii

Czy wiesz, że możesz zobaczyć galaktyki oddalone o 2 ¹/₂ milionów lat świetlnych gołym okiem? Albo, że możesz zobaczyć kratery na Księżycu przy użyciu zwykłej lornetki? Te i wiele innych cudów możecie podziwiać w każdą pogodną noc. Pierwszym krokiem jest po prostu patrzeć i pytać: "Co to jest"? A kiedy to zrobicie, będzie to Wasz pierwszy krok na drodze życia pełnego kosmicznej eksploracji i zabawy. Jaki jest najlepszy sposób, aby zacząć tą ekscytującą przygodę? Przeczytajcie ten artykuł.

Pobierz artykuł w formacie pdf.

Teleskop

Członkowie RO PTMA oraz Kółka Astronomicznego korzystają z teleskopu należącego do Gminnej Biblioteki Publicznej w Rozdrażewie zakupionego w ramach projektu Gminnej Biblioteki Publicznej.

Jest to teleskop Newton 250/1200 wykonany przez Zakład Optyki Instrumentalnej UNIWERSAŁ w Żywcu.

Teleskop wyposażony jest w układ prowadzący.

Nasze początkowe obserwacje skupiają się na obserwacjach najjaśniejszych widocznych obiektów: Księżyca, planet, gromad kulistych.

Po dokupieniu kamer i układu zasilającego teleskop będziemy mogli prowadzić obserwacje fotograficzne.

Dysponujemy najważniejszym atutem – wyjątkowo czystym niebem, bez zanieczyszczeń przemysłowych.

Naszym zamierzeniem jest budowa obserwatorium astronomicznego.

(IW)